Raad van State: rechtsstaat geen sluitpost van besluitvorming
In Nederland is er vanouds naar gestreefd om de aandacht voor verschillende belangen en waarden in het besluitvormingsproces een plaats te geven. Dit voorkomt een structurele krachtmeting tussen rechter en bestuur. Door voortvarende besluitvorming en het vinden van politiek en maatschappelijk draagvlak, schuiven de verschillende fasen van besluitvorming in elkaar. Politiek-bestuurlijke overeenstemming en juridische besluitvorming vallen steeds meer samen. Voorheen werd het juridisch, praktisch en bestuurlijk haalbare en mogelijke verkend om tot politieke keuzen te komen. Nu gaat politieke overeenstemming vaak vooraf aan toetsing van wat volgens het recht en in de praktijk mogelijk en haalbaar is. Juridische en praktische bedenkingen gaan steeds minder zwaar wegen dan de vaak moeizaam bereikte overeenstemming. Deze wordt dan onaantastbaar. Dit wordt versterkt wanneer de gemaakte afspraken met maatschappelijke of politieke partijen in gedetailleerde regeer-, bestuurs- of beleidsakkoorden worden vastgelegd. Dit is te lezen in de inleidende beschouwing van het jaarverslag van de Raad van State over 2015. Hierin laat de Raad van State zijn licht schijnen over de politiek-bestuurlijke omgeving waarin hij zijn taken en functie uitoefent.