Het stimuleren van burgers en bedrijven om preventieve maatregelen te nemen, levert een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van criminaliteit. Dit blijkt niet alleen bij de aanpak van overvallen en transportcriminaliteit maar ook bij de aanpak van bijvoorbeeld geweld in het semi-publieke domein. Dat staat in de beleidsdoorlichting Preventiemaatregelen die minister Opstelten van Veiligheid en Justitie naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
In de beleidsdoorlichting is in beeld gebracht op welke wijze het preventiebeleid sinds 2005 bijdraagt aan het veiliger maken van Nederland. Het loont om als overheid burgers en bedrijven te stimuleren passende preventieve maatregelen te nemen. Met het bevorderen van het Keurmerk Veilig Ondernemen worden bedrijven gestimuleerd om preventieve maatregelen in te voeren. Voorbeelden daarvan zijn de inzet van camera’s, afroomboxen en het meer gebruiken van elektronische betaalmiddelen waardoor minder contant geld in kas is.
Met het integriteitsbeleid wil de overheid herhaling en (verdere) verspreiding van crimineel gedrag binnen kwetsbare sectoren, bedrijven en organisaties voorkomen. In 2005 werden circa 250.000 VOG-aanvragen gedaan, in 2012 al meer dan 560.000 en nog steeds is er sprake van groei. Jaarlijks worden enkele duizenden VOG-aanvragen geweigerd. In die gevallen acht de dienst Justis het risico te groot om betrokkene in de gewenste functie te laten werken.
Criminaliteit is met preventie wel terug te dringen, maar niet geheel uit te bannen. Daarom zijn opsporing en vervolging nodig om daders aan te pakken. Ook de zorg voor slachtoffers is belangrijk, om genoegdoening te geven en om herhaling van slachtofferschap te voorkomen. De beleidsdoorlichting laat zien dat in de afgelopen jaren grote inspanningen zijn gedaan in het ontwikkelen en uitvoeren van een integrale aanpak bestaande uit preventie, repressie en slachtofferzorg. Een voorbeeld daarvan is de aanpak van overvallen waarbij politie, openbaar ministerie, lokaal bestuur en bedrijfsleven samen met het ministerie van Veiligheid en Justitie een samenhangend pakket maatregelen hebben genomen. De gelijktijdige inzet van preventieve maatregelen en een gerichte inzet van politie en OM heeft geleid tot een daling van het aantal overvallen met 30 procent in de periode 2009-2012.